Wednesday, September 16, 2015

VMCIA Triste Haree Merkadu Abandonadu



Merkadu hanesan fasilidade ne’ebé Estadu harii hodi tulun aktividade komérsiu. Komunidade iha Munispiu Kovalima ladun intende ho sériu kona-ba importánsia merkadu nu’udar fasilidade Estadu ba interese dezenvolvimentu ekonómiku. Hahalok ne’e hatudu liuhosi mal-uzu Merkadu Mota-masin, Salele, ne’ebé Governu foin halo reabilitasaun no refunsiona iha tinan 2014, hafoin abandona husi komunidade sira iha tinan hirak ba kotuk.

Merkadu Mota-masin harii husi IV Governu Konstitusionál liuhosi Ministériu Turizmu, Komérsiu no Indústria iha tinan 2009. Hafoin ne’e, iha V Governu Konstitusionál liuhosi Ministériu Komérsiu, Indústria no Ambiente reabilita merkadu ne’e, no funsiona hikas liuhosi feira 30 Augustu - Setembru tinan 2014.  

Vice-Ministro do Comérçio, Indústria e Ambiente (VMCIA) Filipus Nino Pereira triste uainhira haree direta kondisaun merkadu ne’ebé abandona husi komunidade. Observasaun ne’e vise-ministru halo hafoin vizita grupu kooperativa no indústria ki’ik sira iha Postu Tilomar, Munisipiu Kovalima.


“Ita triste uanhira haree kondisaun merkadu ne’e. Afinál merkadu ne’e foin husik ba komunidade sira iha tinan 2014. Governu halo reabilitasaun ba fasilidade merkadu nian, no funsiona hikas aktividade iha merkadu ne’e.” Nino espresa ho triste momentu ne’e(10/09).
Vise-ministru afirma, autoridade munisipál la iha vontade di’ak atu funsiona merkadu ne’ebé Governu fasilita ba vendedor sira iha Munisipiu Kovalima. Tanba, tuir lei, Ministériu Komérsiu, Indústria no Ambiente mak fasilita de’it kondisaun merkadu, maibé responsabilidade ba kontrolu no funisona merkadu ne’e iha autoridade munisipál nian.

“Tuir dekretu lei, MCIA kria de’it kondisaun. Maibé jestaun ne’e responsabilidade Ministériu Estatál nian, para haree oinsá funsiona merkadu. Maibé autoridade sira iha Munisipiu la intende asuntu ne’e ho di’ak no husik merkadu abandonadu.” Vise-ministru hateten tan. 
 
Governu kria fasilidade merkadu ne’e inklui sintina, haris fatin, bee-moos no kuartu ida-idak ba vendedor sira. Uanhira halo observasaun, iha de’it vendedor ne’ebé mak to’o ohin loron kontinua no utiliza de’it kuarta rua. Maibé kondisaun merkadu muda drástiku duni – fasilidade sira balun hahu aat no husik du’ut buras nakonu iha kompleksu ne’e. Tanba la iha ema kontrola liuliu autoridade munisipál la preokupa ho kondisaun merkadu refere.

“Iha fasilidade balun mak hetan estragu – haris fatin, torneira no mós kuartu balun ne’ebé mak aat dauda’uk. Iha mós komunidade balun mak utiliza ba hela fatin de’it.” Hateten vendedór ne’ebé kontinua faan iha merkadu ne’e. 
 
Merkadu ne’e kria tuir ezijénsia komunidade sira nian ne’ebé kestiona kona-ba aktividade negosiu ne’ebé la iha fatin. No tuir polítika Ministériu Komérsiu, Indústria no Ambiente katak merkadu ne’e funsiona atu fasilita vendedor sira iha munisipiu ne’e no mós aktividade transaksaun entre nasaun rua.
   
Maibé, iha realidade, merkadu ne’ebé sai ona fasilidade ba transaksaun hetook lahetan kontrolu husi autoridade munisipál iha Munisipiu Kovalima. Tanba ne’e Governu kontinua buka solusaun oinsá bele fasilita aktividade negósiu ka transaksaun entre nasaun rua liuhosi merkadu Mota-masin, Salele.

No comments:

Post a Comment